Antik çağlara kadar uzanan zengin tarihi ve kültürel birikimi ile mutlaka görülmesi gereken bir şehir olan Kütahya, Türkiye’nin Ege Bölgesi’nin İç Batı Anadolu bölümünde bulunan; doğal güzellikleri, termal turizmi, çini ve porselenleri ile ünlü bir kenttir.
Kütahya Gezi Rehberi ile sizlere Kütahya kentini tanıtmaya ve şehirde gezilecek yerleri anlatmaya çalışacağız. Tarihi M.Ö. 3000’li yıllara kadar uzanan Kütahya, antik çağlarda “Kotiaeion” adıyla bilinmekteydi. “Kotys’in Kenti” anlamına gelen bu ad, M.S. 38’de, Romalılar’ın Anadolu’ya gönderdiği bir komutanın adıdır. Kütahya adı ise, şehrin Türklerin eline geçmesinin ardından, “Kotiaeion” adından esinlenilerek şehre verilen yeni isim olmuştur. Kütahya; Altıntaş, Aslanapa, Çavdarhisar, Domaniç, Dumlupınar, Emet, Gediz, Pazarlar, Şaphane, Hisarcık, Simav ve Tavşanlı olmak üzere toplamda 12 ilçeye sahiptir.
Çini ve porselenleri, doğal güzellikleri ve termal turizmin gelişmesini sağlayan kaplıcaları ile ünlü olan Kütahya’da gezilecek yerlerin sayısı hayli fazladır. Kütahya şehrini turlamaya, Zafer Meydanı’nda bulunan çiniden yapılma Vazo heykelini görerek başlayabilirsiniz. Şehrin simgesi haline gelen Vazo, Kütahya halkının buluşma mekanı olarak da benimsenmiştir.
17. yüzyılın ünlü gezgini Evliya Çelebi’nin doğduğu yer olan Kütahya, gezip görülmesi gereken yerler bakımından oldukça zengindir. Şehirde birçok tarihi mekan, cami, müze ve kaplıca bulunmaktadır.
Kütahya’da bir bölümü bulunan Frig Vadisi, Altıntaş Ovası, Vakıfçamlığı Tabiat Koruma Alanı, Domaniç Ormanları, Kaşalıç Tabiat Koruma Alanı ve Porsuk Barajı, şehirde bulunan doğal güzelliklerden bazılarıdır.
Önemli bir tarihi geçmişe sahip Kütahya’da gezilmesi gereken tarihi mekanlardan başlıcaları; Dumlupınar Şehitliği, Kütahya Saat Kulesi, Kütahya Kalesi, Kütahya Zafertepe Anıtı, Aizanoi Antik Kenti ve Mızık Çamı’dır.
Tarihi ve doğal zenginliklerinin yanında Kütahya, çeşitli kültür zenginliklerine de ev sahipliği yapmaktadır. Kentte bulunan müzelerden başlıcaları; Kütahya Çini Müzesi, Kütahya Arkeoloji Müzesi, Macar Evi Müzesi / Kossuth Evi Müzesi, Dumlupınar Müzesi, Jeoloji Müzesi, Kent Tarihi Müzesi ve Evliya Çelebi Kültür Sanat Evi’dir.
Kütahya’da Gezilecek Yerler
Domaniç Ebe Çamlığı Kent Ormanı
Kütahya’da gezilecek yerler listesine 40 farklı bitki türü ile muhteşem bir doğa alanı olan Domaniç Ebe Çamlığı Kent Ormanı ile başlıyoruz. Kütahya’ya bağlı Domaniç ilçesinde yer alan orman, şehrin görülmesi gereken en önemli yerlerinden biridir.
Dünyada yalnız bu ormanda bulunan çeşitli ağaç türleri vardır ve Anadolu Selçuklu Beyi Ertuğrul Gazi’nin bu ormanda sıkça vakit geçirdiği bilinmektedir. Tüm bu sebeplerden dolayı Domaniç Ebe Çamlığı Kent Ormanı, Kütahya gezilecek yerler arasında oldukça önemli bir yere sahiptir.
Asırlık ağaçların bulunduğu kent ormanı, doğa turizmini sevenlerin sık ziyaret ettiği noktalardan biridir. Her mevsim değişen renkleri ve huzurlu atmosferi ile doğa ile baş başa keyifli vakit geçirebileceğiniz bir yer olan bu orman, patikaları, kaynak suları ve ormana özgü 40 çeşit bitki türü ile Kütahya’da mutlaka görülmesi gereken yerlerden biridir.
Domaniç Ebe Çamlığı Kent Ormanı, yürüyüş veya piknik yapmak isteyenler için oldukça uygun bir yerdir. Ormanın çevresinde konaklayabileceğiniz çeşitli oteller de bulunmaktadır.
Aizanoi Antik Kenti
Adını, Zeus’un kızı Erato ile Kral Arkas’ın oğlundan aldığı düşünülen kent, oldukça önemli bir tarihi zenginliğe sahiptir. Antik kent, kültürel önemi nedeni ile “ikinci Efes” olarak adlandırılmaktadır.
Kütahya’nın tarih turizmi açısından gelişmesinde önemli payı olan Aizanoi Antik Kenti, dünyada eşi benzeri olmayan pek çok yapıyı bünyesinde bulundurmaktadır. Bu yapılardan bazıları; yapımına M.S. II. yüzyılda başlandığı düşünülen tiyatro ve stadyum kompleksi, M.S. 117-138 yılları arasında yapılan ve günümüze dek en iyi korunulmuş örneği olan Zeus tapınağı ve Meter Steunene kutsal alanıdır.
Roma döneminde Aizanoi Antik Kenti’nde yaklaşık 80 bin kişinin yaşadığı düşünülmektedir. 15 bin kişlik tiyatrosu ve 13 bin beş yüz kişilik stadyumu ile kalabalık bir nüfusa ev sahipliği yaptığı düşünülen kentte, nekropoller, su yolları, kapı yapıları, ikisi günümüze ulaşan beş köprü, iki agora ve daha birçok tarihi yapı bulunmaktadır.
Frig Vadisi
Kütahya Gezilecek Yerler listesine Frigyalılar’dan kalma önemli bir yerleşim birimi olan Frig Vadisi ile devam ediyoruz. Kütahya, Eskişehir ve Afyon şehirlerinde toprakları bulunan Frig Vadisi’nin Kütahya bölümü, şehirde gezilmesi gereken önemli yerlerden biridir.
M.Ö. 900-600 yıllarında Friglerin yaşadığı bölgede, çeşitli anıtlar, ören yerleri, peri bacaları ve yer altı şehirleri bulunmaktadır. Friglerin Tanrıçası Kybele için yapılmış birçok tapınak, sunak ve kaya mezarları da günümüze ulaşmış önemli tarihi yapılardır.
Frig Vadisi’ni ziyaret etmek isteyenler için Kütahya’da bölgeye çeşitli ücretli turlar düzenlenmektedir.Frig Vadisi’nin Kütahya bölümü, şehir merkezine 7 kilometre uzaklıkta, Yeni Bosna köyü ile Ovacık köyleri arasında uzanmaktadır.
Kütahya Kalesi
Antik çağlardan günümüze ulaşmayı başarabilen ender yapılardan biri olan Kütahya Kalesi, Kütahya’da Hisar Tepesi’nde bulunmaktadır.Kütahya Kalesi’nin, Kale-i Sagir, Kale-i Bala ve dış surlar olmak üzere toplamda üç bölümü bulunmaktadır. Kalede aynı zamanda iki çeşme ve mescitle birlikte birer gazino ve kır kahvesi yer alır.
Kalenin surları 5. yüzyılda Bizanslılar tarafından yapılmıştır, kalenin bünyesindeki Orta Hisar Mescidi’nin ise Germiyanoğlu Süleyman Şah tarafından 1377-1378 yılları arasında yaptırıldığı düşünülmektedir. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı olan kalenin bazı bölümlerinde çeşitli onarımlar yapılmıştır.
Dönenler Mevlevihanesi
Kütahya şehir merkezinde yer alan mevlevihanenin yapımına Hezar Dinari Mescidi’nden başlanmıştır. 1237 – 1243 yılları arasında inşa edilen mescidin ardından yapıya bir semahane de eklenmiştir. Mevlevihane mimari yapısının son halini 1812 yılında almıştır ancak bu tarihten sonra da çeşitli tadilatlardan geçirilmiştir.
Dönenler Mevlevihanesi, Konya ve Afyon’da bulunan mevlevihanelerden sonra en önemli Mevlevi dergahıdır. Mevlevi kültüründe oldukça önemli bir yere sahip olan dergah, Kütahya’da görülmesi gereken önemli yerlerden biridir. Mevlevihane günümüzde Kütahya’da Dönenler Meydanı’nın güney batısında yer almaktadır.
Dumlupınar Kurtuluş Savaşı Müzesi
Kütahya’ya bağlı Dumlupınar ilçesinde yer alan müzede, Kurtuluş Savaşı’ndan kalan silahlar, kılıçlar ve savaş dönemine ait fotoğraflar sergilenmektedir. 1997 yılından bu yana ziyarete açık olan müze, Çevre ve Orman Bakanlığı’na bağlı özel müze statüsünü taşımaktadır. 2013 yılı itibariyle Dumlupınar Kurtuluş Savaşı Müzesi’nde toplamda 387 adet eser sergilenmektedir.
Dumlupınar Şehitliği
Dumlupınar Şehitliği, Dumlupınar Meydan Muharebesi’nde hayatını kaybeden askerlerin hatırası için yaptırılmıştır. Kültür Bakanlığı tarafından 1992 yılında yaptırılan şehitlik, Kütahya ilinin Dumlupınar ilçesinde bulunmaktadır.Dumlupınar Şehitliği’nde, muharebede hayatını kaybeden 500 er ve 100 subayın mezar taşı yer almaktadır. Şehitlikte, mezar bölümü haricinde, otopark, namazgah ve şadırvan bölümleri mevcuttur.
Şehitlikte; Prof. Tankut Öktem ve Prof. Haluk Tezonar tarafından yapılan dört anıt bulunmaktadır. Bu anıtlar; Atatürk Anıtı, İnönü Anıtı, Fevzi Çakmak Anıtı, Kurtuluş Savaşı Anıtı (Milis Anıtı), Mehmetçik Anıtı ve Şehit Baba ve Oğul Anıtı’dır.
Kütahya Çinili Camii
Mimari açıdan büyük zenginliğe sahip olan camiinin minaresi Orta Asya mimari üslubunun izlerini taşırken, kubbesi, gövdesi ve cemaat yeri ise Selçuklu Beylikler devri mimarisinin üslubundadır.
Kütahya Çinili Camii’nin dış yüzeyi bütünüyle seramik kaplıdır. Camiinin içinde de çini süslemeler kullanılmıştır. Kütahya’nın simge yapılarından biri olan camii şehirde görülmesi gereken önemli yerlerdendir. Çinili Camii, Ressam Ahmet Yakupoğlu tarafından 1973 yılında yaptırılmıştır.
Kütahya Çini Müzesi
Çini hakkında açılmış ilk müze olan Kütahya Çini Müzesi Germiyan Beyi II. Yakup’un yaptırdığı külliyenin imaret bölümünde bulunan müze, 5 Mart 1999 tarihinden bu yana ziyarete açıktır.
Kütahya Çini Müzesi’nde 14. yüzyıldan günümüze dek yapılan vazo, kitabe, tabak, pano ve ev gereçleri gibi çeşitli çini eserleri sergilenmektedir. Müzenin girişinde, dünyanın en büyük taş kitabelerinden biri olan Germiyan Beyi II. Yakup Çelebi’ye ait bir kitabe bulunmaktadır.
Cumhuriyet Caddesi’nde, Ulu Camii’nin yanında bulunan Kütahya Çini Müzesi, pazartesi günleri dışında her gün 09.00 – 17.00 saatleri arasında ziyarete açıktır. Müzeye giriş ücreti 5 TL’dir.
Kütahya Arkeoloji Müzesi
Kütahya Arkeoloji Müzesi, 1314 yılında Umur Bin Savcı tarafından yaptırılan Vacidiye Medresesi’nin binasında bulunmaktadır. Medresenin mimarisinde Selçuklu döneminin izleri görülmektedir.
Müzede; Hitit, Helenistik, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinden kalma tarihi eserler sergilenmektedir. Çeşitli uygarlıklar hakkında bilgi edinilmesini sağlayan Kütahya Arkeoloji Müzesi, şehrin kültür turizmi için büyük bir öneme sahiptir.
Kütahya’da Alışveriş
Kütahya’da alışveriş yapmak isteyenler için önerimiz, şehrin simgesi haline gelen çini ve porselen eşyalarından mutlaka edinmeleridir. El sanatlarının hayli geliştiği bir şehir olan Kütahya’da, tabakçılık, nalbantlık, hasırcılık ve yemenicilik gibi çeşitli el sanatları üretimleri bulunur. Hediyelik eşya alışverişi yapmak isteyenlerin bu eşyalara bakmaları tavsiye edilir.
Çini eşya alışverişi yapmak için ise Kütahya Çiniciler Çarşısı’nı ziyaret etmeniz önerilir. Kütahya’da üretilen en değerli çini parçalarını bulabileceğiniz bu çarşıda fiyatlar da oldukça makuldur.
Kütahya’da alışverişin nabzının attığı en önemli yer ise şehir merkezinde bulunan Sera Kütahya Alışveriş Merkezi’dir. Bölgedeki en büyük alışveriş merkezi olan Sera Kütahya’da, birçok giyim, ayakkabı, teknoloji, aksesuar ve hediyelik eşya dükkanları yer almaktadır.
Kütahya Mutfağı
Kütahya mutfağı kendine has yöresel lezzetleri ile ünlü geniş bir mutfaktır. Yöreye özgü, yaz aylarında hazırlanan “ak tarhana” çorbası Kütahya’nın özel lezzetleri arasındadır. Bir diğer tarhana çeşidi ise bölgede ekşi tarhana olarak da da bilinen kızılcık tarhanasıdır. Soğuk algınlığına iyi geldiği bilinen kızılcık tarhanası Kütahya’da sıkça tüketilmektedir. Yörenin diğer ünlü çorba çeşitleri ise; çevirme (yoğurtlu) çorba, miyane çorbası, bulgur çorbası, çene çarpan çorbası, sütlü çorba karın (işkembe) çorbasıdır.
Kütahya’nın yöreye özgü börek ve mantı çeşitleri; cimcik, şibitli tavuk tiridi, tosunum ve lokumdur. Bölgenin dolma ve sarma çeşitleri ise; ilebada dolması ve etli yaprak sarmadır.
Kütahya’da sık tüketilen yöresel içecekler ise; loğusa şerbeti, gelincik ve gül şerbetidir.
